Θεραπεία

Ορισμός και συμπτώματα της υψηλής αρτηριακής πίεσης

Τι είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση;

Η καρδιά είναι μια αντλία που ωθεί το αίμα μέσω όλων των αρτηριών του σώματος. Εξασφαλίζει συνεχή παροχή ενέργειας και οξυγόνου. Η αρτηριακή πίεση αναφέρεται στην πίεση που ασκείται στα τοιχώματα των αρτηριών όταν το αίμα διοχετεύεται μέσω αυτών. Δίνεται σε χιλιοστά υδραργύρου (mmHg).

Holter Ρυθμού- Χόλτερ Καρδιάς Τι Είναι;

Η αρτηριακή πίεση έχει δύο παραμέτρους:

• Η συστολική αρτηριακή πίεση ( ΣΑΠ)

Η ΣΑΠ αντιστοιχεί στην πίεση που μετρήθηκε κατά την καρδιακή σύσπαση ( συστολή ), κατά την εξώθηση αίματος στο αρτηριακό δίκτυο. Αυτή είναι η μεγάλη αρτηριακή πίεση·

• Η διαστολική αρτηριακή πίεση (ΔΑΠ)

Η ΔΑΠ είναι η πίεση που μετράται στα αγγεία κατά την πλήρωση της καρδιάς. Αυτή είναι η μικρή αρτηριακή πίεση.

Η αρτηριακή πίεση παρουσιάζει διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας. Διάφοροι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν διακύμανση της αρτηριακής πίεσης, όπως η σωματική δραστηριότητα, το κρύο, το συναισθηματικό σοκ, το στρες κ.λπ.

Η  ταξινόμηση της αρτηριακή υπέρταση

Περίπου ένας στους τρεις ενήλικες έχει υπέρταση .

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η αρτηριακή υπέρταση κατατάσσεται  σε πρωτοπαθή και δευθεροπαθή.

Η πρωτοπαθή ΑΥ:  Άγνωστης αιτιολογίας

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να ευνοήσουν την εμφάνισή της πρωτοπαθούς αρτηριακής υπέρτασης:

• Η ηλικία.
• Η παχυσαρκία·
• Η Σωματική αδράνεια ;
• Η μη ισορροπημένη δίαιτα (υπερβολικό αλάτι, ανεπαρκής πρόσληψη καλίου, φρούτων και λαχανικών, υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος)·
• Η Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας·
• Το κάπνισμα.
• Κακή διαχείριση του άγχους.
• Εθνοτική καταγωγή: οι πληθυσμοί που βρίσκονται σε αφρικανικές περιοχές κινδυνεύουν περισσότερο·
• Κληρονομικός χαρακτήρας: ο κίνδυνος είναι υψηλότερος εάν τα μέλη της οικογένειας έχουν υπέρταση

Η δευτεροπαθή ΑΥ: 

Είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση που είναι η συνέπεια άλλων νοσημάτων όπως οι νεφροπάθειες, τα νοσήματα των επινεφριδιών ή του θυρεοειδή.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ΑΥ;

Αρχικά, η αρτηριακή υπέρταση είναι σιωπηλή και ασυμπτωματική. Για το λόγο αυτό, συχνά διαγιγνώσκεται αργά ή μπορεί να ανακαλυφθεί τυχαία κατά τη διάρκεια μιας συνήθους ιατρικής εξέτασης. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά συμπτώματα που μπορεί να προειδοποιήσουν:

1. Ο πονοκέφαλοι συχνότερα το πρωί κατά την αφύπνιση (κυρίως στον αυχένα και το πίσω κρανίο)
2. Ο ίλιγγος
3. Διαταραχές όρασης·
4. Αίσθημα παλμών.
5. Αιμορραγία από τη μύτη·
6. Κουδούνισμα στα αυτιά·
7. Αίσθηση ότι πετούν μύγες μπροστά στα μάτια·
8. Νευρικότητα·
9. Αϋπνία·
10. Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα άκρα

Η αρτηριακή υπέρταση είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με καρδιαγγειακές παθήσεις. Είναι υπεύθυνη για τη σκλήρυνση των αρτηριακών τοιχωμάτων λόγω της αυξημένης πίεσης που ασκείται στα αγγεία. Μπορεί έτσι να προάγει την εμφάνιση ή την επιδείνωση των αθηρωματικών πλακών. Τα αγγεία που επηρεάζονται συχνότερα είναι αυτά που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο (καρωτίδες), την καρδιά (στεφανιαία αρτηρία), τα νεφρά ή τα κάτω άκρα. Η υπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου όπως:

1. Το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ).
2. Ισχαιμική καρδιοπάθεια (στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου )
3. Αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων (στένωση των αρτηριών που τροφοδοτούν τα πόδια)·
4. Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια που μπορεί τελικά να απαιτήσει αιμοκάθαρση.
5. Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υπερτροφία αριστερής κοιλίας και μείωση της ικανότητας της καρδιάς να συστέλλεται, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια
6. Οι καρδιαγγειακές βλάβες παρατηρούνται κυρίως μακροπρόθεσμα. Από την άλλη πλευρά, μια ξαφνική και σημαντική αύξηση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να είναι η αιτία δυσφορίας, έντονων πονοκεφάλων ή δυσκολιών στην αναπνοή που απαιτούν ταχεία θεραπεία.
7. Τέλος, διάφοροι καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου, όπως η υπερχοληστερολαιμία ή ο διαβήτης, συμβάλλουν στην επιδείνωση των επιπλοκών που συνδέονται με την υπέρταση

Πώς γίνεται η διάγνωση της ΑΥ;

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η αρτηριακή η υπέρταση είναι σιωπηλή και ανιχνεύεται τυχαία κατά τη διάρκεια της ιατρικής εξέτασης .

Η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης πραγματοποιείται με μέτρηση της αρτηριακής πίεσης η οποία πρέπει να πραγματοποιείται τουλάχιστον δύο φορές στη σειρά κατά την ίδια συνεδρία, μετά από ανάπαυση αρκετών λεπτών, και σε καθιστή ή ξαπλωμένη θέση.

Στη συνέχεια μετράται η αρτηριακή πίεση ενώ στέκεστε για να αναζητηθεί μη φυσιολογική πτώση σε αυτήν (ορθοστατική υπόταση). Σε περίπτωση αποδεδειγμένης αρτηριακής υπέρτασης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν πρόσθετες ιατρικές εξετάσεις για την αξιολόγηση των πιθανών επιπτώσεων στην καρδιά, τα αγγεία ή τα νεφρά.

Ποια είναι η θεραπεία της ΑΥ;

Η διαχείριση της αρτηριακής υπέρτασης βασίζεται σε δύο βασικούς άξονες:

• Τα υγιεινοδιαιτητικά μέτρα ( Lifestyle change)
• Η φαρμακευτική αγωγή .

Τα υγιεινοδιαιτητικά μέτρα ( Lifestyle change)

1. Η άσκηση μέτριας φυσικής δραστηριότητας (τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα)·
2. Μέτρια πρόσληψη αλατιού και κατανάλωση αλκοόλ ·
3. Απώλεια βάρους (απώλεια βάρους εάν αποδειχθεί ότι απαιτείται)·
4. Ισορροπημένη δίαιτας ;
5. Διακοπή του καπνίσματος .

Τα υγιεινοδιαιτητικά μέτρα καθιστούν δυνατό τον αποτελεσματικό έλεγχο και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και έτσι μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συνεπειών.

Φαρμακευτική αγωγή

• Η αντιυπερτασική θεραπεία στοχεύει στην επαναφορά της αρτηριακής πίεσης σε τιμές  φυσιολογικές. Η αρτηριακή υπέρταση μπορεί να διορθωθεί με αντιυπερτασική θεραπεία ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό φαρμάκων.

  Οι θεραπευτικές κατηγορίες αντιυπερτασικών είναι:

• Τα διουρητικά που δρουν στα νεφρά και προάγουν την αποβολή του νερού και του αλατιού
• Οι Β-αναστολείς που επιβραδύνουν τον καρδιακό ρυθμό και περιορίζουν την ένταση της αρτηριακής πίεσης στα τοιχώματα των αρτηριών.
• Οι αποκλειστές διαύλων ασβεστίου που προάγουν την αγγειοδιαστολή (χαλάρωση των αρτηριών) και συνεπώς την πτώση της αρτηριακής πίεσης
• Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης ή α-ΜΕΑ και Οι αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ (ARB) που περιορίζουν τη δράση των υπερτασικών ορμονών (ρενίνη και αγγειοτενσίνη).
• Οι αναστολείς του άλφα-υποδοχέα συνταγογραφούνται ως επί το πλείστον ως τελευταία πρόθεση, όταν τουλάχιστον δύο άλλες θεραπείες έχουν δοκιμαστεί χωρίς επιτυχία.
• ΚΛΠ φάρμακα

Η επιλογή της θεραπείας, μονοθεραπείας ή συνδυασμού, εξαρτάται από τον κάθε ασθενή και προσαρμόζεται από τον γιατρό. 

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ

Dr ILHAM KAFFA

Καρδιολόγος Αθήνα