Η καρδιακή ανεπάρκεια εμφανίζεται όταν ο καρδιακός μυς δεν αντλεί αίμα όσο καλά θα έπρεπε. Το αίμα συχνά συσσωρεύεται και προκαλεί συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες (συμφόρηση) και στα πόδια. Η συσσώρευση υγρού μπορεί να προκαλέσει δύσπνοια και πρήξιμο των ποδιών. Η κακή ροή του αίματος μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση μπλε χρώματος στο δέρμα
Το οίδημα είναι ο ιατρικός όρος για το πρήξιμο που προκαλείται από τη συσσώρευση υγρού στους μικρούς χώρους που περιβάλλουν τους ιστούς και τα όργανα του σώματος. Το οίδημα μπορεί να εμφανιστεί σχεδόν οπουδήποτε στο σώμα. Μερικά από τα πιο συνηθισμένα σημεία είναι τα εξής:
Τα κάτω άκρα ή τα χέρια (ονομάζεται επίσης περιφερικό οίδημα)
Η κοιλιά (ονομάζεται επίσης ασκίτης)
Θώρακας (ονομάζεται πνευμονικό οίδημα εάν βρίσκεται στους πνεύμονες και υπεζωκοτική συλλογή εάν βρίσκεται στο χώρο που περιβάλλει τους πνεύμονες)
Ο ασκίτης και το περιφερικό οίδημα μπορεί να είναι δυσάρεστα και μπορεί να αποτελούν ένδειξη μιας πιο σοβαρής κατάστασης. Το πνευμονικό οίδημα, το οποίο μπορεί να είναι απειλητικό για τη ζωή, είναι σύμπτωμα της καρδιακής ανεπάρκειας.
Οίδημα – Συμπτώματα Οιδήματος
Τα συμπτώματα του οιδήματος εξαρτώνται από την αιτία, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν:
Οιδήματα κάτω άκρων
Οίδημα ή πρήξιμο του δέρματος, με αποτέλεσμα να φαίνεται τεντωμένο και γυαλιστερό. Αυτό συνήθως είναι χειρότερο στις περιοχές του σώματος που βρίσκονται πιο κοντά στο έδαφος (λόγω της βαρύτητας). Ως εκ τούτου, το οίδημα είναι γενικά το χειρότερο στα κάτω άκρα (ονομάζεται περιφερικό οίδημα) μετά από περπάτημα, ορθοστασία, κάθισμα σε καρέκλα για αρκετό χρονικό διάστημα ή στο τέλος της ημέρας.
Οιδήματα σε άλλες θέσεις του σώματος
Τα υγρά μπορεί να συσσωρεύονται στο κάτω μέρος της πλάτης, μετά από παρατεταμένη παραμονή στο κρεβάτι. Πιέζοντας την πρησμένη περιοχή για λίγα δευτερόλεπτα θα αφήσει ένα βαθούλωμα στο δέρμα.
Ασκίτης – Αυξημένο μέγεθος της κοιλιάς .
Πνευμονικό οίδημα – Πλευριτική συλλογή.
Καταστάσεις Που Σχετίζονται Με Το Οίδημα
Πολλά διαφορετικά προβλήματα μπορεί να προκαλέσουν οίδημα.
Χρόνια Φλεβική Νόσος
Μια συχνή αιτία οιδήματος στα κάτω άκρα είναι η χρόνια φλεβική νόσος, μια κατάσταση κατά την οποία οι φλέβες στα πόδια δεν μπορούν να αντλήσουν αρκετό αίμα προς την καρδιά, επειδή οι βαλβίδες στις φλέβες έχουν υποστεί βλάβη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συγκέντρωση υγρών στα κάτω άκρα, λέπτυνση του δέρματος και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ανάπτυξη δερματικών πληγών (έλκη) ( εικόνα 1 ).
Εν Τω Βάθει Φλεβική Θρόμβωση [DVT]
Το οίδημα μπορεί επίσης να αναπτυχθεί ως αποτέλεσμα ενός θρόμβου αίματος στις βαθιές φλέβες του κάτω μέρους του ποδιού. Στην περίπτωση αυτή, το οίδημα περιορίζεται κυρίως στα πόδια ή στους αστραγάλους και συνήθως επηρεάζει μόνο τη μία πλευρά.
Εγκυμοσύνη
Οι έγκυος γυναίκες κατακρατούν επιπλέον υγρά. Το πρήξιμο αναπτύσσεται συνήθως στα χέρια, τα πόδια και το πρόσωπο, ιδιαίτερα κοντά στο τέλος μιας φυσιολογικής εγκυμοσύνης. Το πρήξιμο χωρίς άλλα συμπτώματα και ευρήματα δεν αποτελεί συνήθως ένδειξη ότι έχει αναπτυχθεί κάποια επιπλοκή, όπως η προεκλαμψία.
Έμμηνος Ρύση
Το οίδημα στις γυναίκες που εμφανίζεται κατά την έμμηνο ρύση (συνήθως μία φορά το μήνα) μπορεί να είναι αποτέλεσμα ορμονικών αλλαγών που σχετίζονται με τον έμμηνο κύκλο. Αυτός ο τύπος οιδήματος είναι συχνός αλλά δεν απαιτεί θεραπεία επειδή υποχωρεί από μόνο του.
Τα Φάρμακα
Το οίδημα μπορεί να είναι παρενέργεια μιας ποικιλίας φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων φαρμάκων για τον διαβήτη από το στόμα, φαρμάκων για την υψηλή αρτηριακή πίεση, μη συνταγογραφούμενων αναλγητικών (όπως η ιβουπροφαίνη) και οιστρογόνων.
Νεφρική Νόσος
Η νεφρική νόσος μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στα κάτω πόδια και γύρω από τα μάτια.
Καρδιακή Ανεπάρκεια
Η καρδιακή ανεπάρκεια, που ονομάζεται επίσης συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, οφείλεται σε μια εξασθενημένη καρδιά, η οποία εξασθενεί την αντλητική της δράση. Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στα πόδια και την κοιλιά, καθώς και άλλα συμπτώματα. Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί επίσης να προκαλέσει συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες (πνευμονικό οίδημα), προκαλώντας δύσπνοια. Αυτή μπορεί να είναι μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση που απαιτεί επείγουσα θεραπεία.
Κίρρωση
Η κίρρωση είναι μια σοβαρή πάθηση του ήπατος από διάφορες αιτίες, η οποία μπορεί να εμποδίσει τη ροή του αίματος μέσω του ήπατος. Τα άτομα με κίρρωση μπορεί να αναπτύξουν έντονο πρήξιμο στην κοιλιά (ασκίτης) ή στα κάτω πόδια (περιφερικό οίδημα).
Ταξίδια
Η παρατεταμένη καθιστή θέση, όπως κατά τη διάρκεια αεροπορικών ταξιδιών, μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στα κάτω άκρα. Αυτό είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο και συνήθως δεν αποτελεί ένδειξη προβλήματος.
Εάν τα πόδια σας παραμένουν πρησμένα ή εμφανίζετε πόνο στα πόδια ώρες ή ημέρες μετά την πτήση, επικοινωνήστε με τον ιατρό σας. Το συνεχιζόμενο πρήξιμο και ο πόνος μπορεί να είναι σημάδια θρόμβου (DVT).
Οίδημα – Διάγνωση Τις Αιτίες
Εάν εμφανίσετε νέο οίδημα σε ένα ή και στα δύο πόδια, στα χέρια, στην κοιλιά σας ή γύρω από τα μάτια σας, θα πρέπει να καλέσετε τον ιατρό σας για να διαπιστώσετε εάν πρέπει να υποβληθείτε σε κάποια ιατρική εξέταση.
Οίδημα – Η Θεραπεία
Η θεραπεία του οιδήματος περιλαμβάνει διάφορες συνιστώσες:
θεραπεία της υποκείμενης αιτίας (εάν είναι δυνατόν),
Μείωση της ποσότητας αλατιού (νατρίου) στη διατροφή σας και σε πολλές περιπτώσεις,
Χρήση ενός φαρμάκου που ονομάζεται διουρητικό για την αποβολή της περίσσειας υγρών
Μπορεί επίσης να συνιστάται η χρήση καλτσών συμπίεσης και η ανύψωση των ποδιών.
Δεν απαιτούν θεραπεία όλοι οι τύποι οιδήματος. Το οίδημα που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη ή τους εμμηνορροϊκούς κύκλους συνήθως δεν αντιμετωπίζεται. Το περιφερικό οίδημα και ο ασκίτης αντιμετωπίζονται συνήθως αργά για να ελαχιστοποιηθούν οι παρενέργειες της ταχείας απώλειας υγρών (όπως η χαμηλή αρτηριακή πίεση).
Μειώστε το αλάτι (νάτριο) στη διατροφή σας
Το νάτριο, το οποίο βρίσκεται στο μαγειρικό αλάτι και στα επεξεργασμένα τρόφιμα, μπορεί να επιδεινώσει το οίδημα. Η μείωση της ποσότητας του αλατιού που καταναλώνετε μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του οιδήματος, ειδικά αν λαμβάνετε επίσης διουρητικό.
Διουρητικά
Τα διουρητικά είναι ένας είδος φαρμάκου που αναγκάζει τα νεφρά να αποβάλλουν περισσότερο νερό και νάτριο, γεγονός που μπορεί να μειώσει το οίδημα. Τα διουρητικά πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή, διότι η πολύ γρήγορη απομάκρυνση πολλών υγρών μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση, να προκαλέσει ζάλη ή λιποθυμία και να επηρεάσει τη λειτουργία των νεφρών.Θα αυξηθεί η συχνότητα και η ποσότητα διούρησης μετά τη λήψη ενός διουρητικού. Ωστόσο, άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι σπάνιες όταν τα διουρητικά λαμβάνονται στη συνιστώμενη δόση.
Κάλτσες Συμπίεσης
Το οίδημα των ποδιών μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί με τη χρήση καλτσών συμπίεσης. Οι κάλτσες διατίθενται σε διάφορα ύψη. Οι κάλτσες μέχρι το γόνατο είναι επαρκείς για τους περισσότερους ασθενείς. Ορισμένες κάλτσες μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό του δέρματος ή πόνο, αν και η σωστή μέτρηση και τοποθέτηση των καλτσών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο δυσφορίας.
Οι αποτελεσματικές κάλτσες συμπίεσης ασκούν τη μεγαλύτερη πίεση στον αστράγαλο και σταδιακά μειώνουν την πίεση προς τα πάνω στο πόδι. Οι κάλτσες αυτές διατίθενται με διαφορετικούς βαθμούς συμπίεσης.
Τοποθέτηση του σώματος
Το οίδημα των ποδιών, των αστραγάλων και των ποδιών μπορεί να βελτιωθεί με την ανύψωση των ποδιών πάνω από το επίπεδο της καρδιάς για 30 λεπτά τρεις ή τέσσερις φορές την ημέρα. Η ανύψωση των ποδιών μπορεί να είναι επαρκής για τη μείωση ή την εξάλειψη του οιδήματος για άτομα με ήπια φλεβική νόσο, αλλά συνήθως δεν αρκεί σε πιο σοβαρές περιπτώσεις. Επιπλέον, μπορεί να μην είναι πρακτικά δυνατό για όσους εργάζονται, να ανυψώνουν τα πόδια τους αρκετές φορές την ημέρα.
Πού Θα Βρείτε Περισσότερες Πληροφορίες
Ο ιατρός σας είναι η καλύτερη πηγή πληροφοριών για ερωτήσεις και προβληματισμούς σχετικά με το ιατρικό σας πρόβλημα.
Εκτιμάται ότι η πνευμονική υπέρταση επηρεάζει περίπου 100.000 άτομα στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η έγκαιρη αναγνώριση και η διάγνωση της νόσου είναι εξαιρετικά σημαντική για να δοθεί η δυνατότητα κατάλληλης θεραπείας.
Η πνευμονική υπέρταση είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση στα αιμοφόρα αγγεία των πνευμόνων.
Είναι μια ασθένεια που προσβάλλει άτομα όλων των ηλικιών και εθνικοτήτων, αλλά ιδιαίτερα νεαρές γυναίκες, και έχει πολύ κακή έκβαση.
Τα συμπτώματα της νόσου (δύσπνοια, εύκολη κόπωση, συγκοπή, πόνος στο στήθος) δεν είναι τυπικά, οπότε πολλοί άνθρωποι υποφέρουν χωρίς να το γνωρίζουν, και μέχρι να αναγνωριστεί η νόσος είναι ήδη σε πολύ προχωρημένο στάδιο.
Ως πνευμονική υπέρταση ορίζεται η αύξηση της πίεσης της πνευμονικής αρτηρίας (μέση πίεση > 25 mmHg με πίεση πνευμονικής τριχοειδούς σφήνας ≤15 mmHg) λόγω βλάβης των πνευμονικών αρτηριολίων. Αντίθετα, ο όρος πνευμονική υπέρταση αναφέρεται στην αύξηση της πίεσης της πνευμονικής αρτηρίας, ανεξάρτητα από την αιτία. Στην πνευμονική υπέρταση έχει βρεθεί ότι ο αγγειοσυσπαστικός παράγοντας ενδοθηλίνη είναι αυξημένος και οι αγγειοδιασταλτικοί παράγοντες προστακυκλίνη και μονοξείδιο του αζώτου μειωμένοι.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της πνευμονικής υπέρτασης είναι η προοδευτικά επιδεινούμενη δύσπνοια κατά την άσκηση και ο θωρακικός πόνος, ενώ κατά την κλινική εξέταση παρατηρείται έντονος δεύτερος καρδιακός ήχος. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου παρατηρείται κυάνωση, δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια με περιφερικό οίδημα και υπόταση με μειωμένο κλάσμα εξώθησης της καρδιάς.
Τι είναι η πνευμονική υπέρταση;
Η πνευμονική υπέρταση (ΠΥ) είναι μια σπάνια πνευμονοπάθεια κατά την οποία η πίεση του αίματος στην πνευμονική αρτηρία αυξάνεται πολύ περισσότερο από το φυσιολογικό. Καθώς αυξάνεται η πίεση, τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων (πνευμονικές αρτηρίες) παχύνονται. Η πνευμονική υπέρταση μπορεί να εμφανιστεί με ή χωρίς αναγνωρίσιμη ή γνωστή αιτία.
Οι πνευμονικές αρτηρίες είναι τα αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν το “φτωχό σε οξυγόνο” αίμα από τη δεξιά κοιλία, έναν από τους θαλάμους της καρδιάς που λειτουργεί ως αντλία, στους πνεύμονες. Αφού οξυγονωθεί (δηλαδή γίνει πλούσιο σε οξυγόνο) στους μικρούς αερόσακους των πνευμόνων που ονομάζονται κυψελίδες, το αίμα επιστρέφει στην αριστερή πλευρά της καρδιάς μέσω των πνευμονικών φλεβών. Το οξυγονωμένο αίμα αντλείται στη συνέχεια προς το υπόλοιπο σώμα μέσω της αριστερής κοιλίας (μέσω της αορτής, του μεγαλύτερου αιμοφόρου αγγείου του σώματος). Το αίμα αυτό μεταφέρεται σε όλο το σώμα μέσω των συστηματικών αρτηριών, όπου οι μύες και τα διάφορα όργανα χρησιμοποιούν το οξυγόνο. Αφού εξαχθεί το οξυγόνο, το αίμα επιστρέφει στη δεξιά πλευρά της καρδιάς μέσω των συστηματικών φλεβών (που ονομάζονται κάτω και άνω κοίλη φλέβα). Στη συνέχεια, ο κύκλος αυτός επαναλαμβάνεται.
Κατά τη διάρκεια περιόδων άσκησης, όπως το περπάτημα, οι μύες απαιτούν μεγαλύτερες ποσότητες οξυγόνου για να τους παρέχουν πρόσθετη ενέργεια. Για το λόγο αυτό, το σώμα προσαρμόζεται σε αυτή την αυξημένη ανάγκη για οξυγόνο αυξάνοντας τον καρδιακό ρυθμό, ο οποίος αυξάνει την ποσότητα του αίματος που ρέει στους πνεύμονες. Για να συμβεί αυτό, οι πνευμονικές αρτηρίες πρέπει να είναι σε θέση να ανοίξουν περισσότερο. Με άλλα λόγια, τα αιμοφόρα αγγεία πρέπει να είναι εύκαμπτα.
Σε ασθενείς με πνευμονική υπέρταση, τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων είναι παχύτερα, οπότε τα αγγεία γίνονται λιγότερο εύκαμπτα (η εικόνα δείχνει πώς οι διατομές μιας πνευμονικής αρτηρίας γίνονται παχύτερες λόγω πνευμονικής υπέρτασης). Αυτό δυσκολεύει τη δεξιά κοιλία να αντλήσει περισσότερο αίμα στους πνεύμονες.
Η δεξιά κοιλία είναι ένας μυς και όπως κάθε άλλος μυς στο σώμα, αν πρέπει να δουλέψει πιο σκληρά, μεγαλώνει (η εικόνα στα δεξιά δείχνει τον μυ της δεξιάς κοιλίας παχύτερο από το φυσιολογικό στην πνευμονική υπέρταση).
Ωστόσο, εάν η καρδιά πρέπει να εργάζεται σκληρότερα από το συνηθισμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα (μήνες και συχνά χρόνια) χωρίς ανάπαυση, αρχίζει να λειτουργεί λιγότερο αποτελεσματικά.
Όταν η δεξιά κοιλία συστέλλεται, ασκεί πίεση στο αίμα στο θάλαμό της. Η πίεση αναγκάζει το αίμα να εισέλθει στις πνευμονικές αρτηρίες, γεγονός που αυξάνει την πίεση στο εσωτερικό των αρτηριών αυτούς τους πνεύμονες.
Μόλις συσπαστεί, η δεξιά κοιλία χαλαρώνει, προκαλώντας μείωση της πίεσης στις πνευμονικές αρτηρίες. Με άλλα λόγια, η πίεση στις πνευμονικές αρτηρίες αυξάνεται όταν η δεξιά κοιλία συστέλλεται και μειώνεται όταν χαλαρώνει. Σε ένα υγιές άτομο, η πίεση αυξάνεται σε περίπου 20 mm Hg (χιλιοστά στήλης υδραργύρου) και πέφτει σε 5 mm Hg. Συχνά, όταν οι γιατροί μιλούν για την πίεση στις πνευμονικές αρτηρίες, αναφέρονται σε έναν μόνο αριθμό. Ο αριθμός αυτός είναι γνωστός ως μέση πίεση της πνευμονικής αρτηρίας (συχνά συντομογραφία mPAP) και είναι ο μέσος όρος της υψηλότερης και της χαμηλότερης πίεσης. Σε ένα υγιές άτομο, ο μέσος όρος είναι περίπου 14 mm Hg. Η διάγνωση της ΚΑ θεωρείται ότι τίθεται όταν η μέση πίεση της πνευμονικής αρτηρίας είναι μεγαλύτερη από 25 mm Hg σε ηρεμία ή 30 mm Hg κατά την άσκηση.
Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν γνωρίζουμε την ακριβή αιτία της HF, γνωρίζουμε ότι συχνά επηρεάζει άτομα με άλλες συγκεκριμένες ασθένειες. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι τα άτομα με μια πάθηση που ονομάζεται “συστηματική σκλήρυνση” διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν HF κατά τη διάρκεια της ζωής τους (10-20% υψηλότερος από τον κανονικό κίνδυνο). Μπορούμε επίσης να πούμε ότι η HF παρατηρείται σε συνδυασμό με πυλαία υπέρταση (ηπατικά προβλήματα), λοίμωξη HIV και συχνότερα σε άτομα με συγγενή καρδιοπάθεια. Η HF μπορεί επίσης να κληρονομηθεί γενετικά, αν και αυτό είναι πολύ σπάνιο.
Τα Αίτια της Πνευμονικής Υπέρτασης
Διακρίνονται δύο τύποι πνευμονικής υπέρτασης:
Φλεβική ή παθητική πνευμονική υπέρταση, στην οποία η αύξηση της πίεσης περιορίζεται στο πνευμονικό φλεβικό σύστημα (και συνδυάζεται με βλάβες της μιτροειδούς βαλβίδας, αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια).
Αρτηριακή ή ενεργητική πνευμονική υπέρταση, που οφείλεται σε σπασμό των αρτηριών των πνευμόνων από άγνωστη αιτία ή να είναι απότοκος πνευμονικών εμβολών ή συγγενών καρδιοπαθειών, ή βαλβιδοπαθειών.
Οι εκδηλώσεις της πνευμονικής υπέρτασης οφείλονται:
στην αιτία της (συμπτώματα πνευμονοπάθειας ή συγγενούς καρδιοπάθειας)
στην ανοξυγοναιμία που προκαλεί κυάνωση και μείωση του PO2 στο αρτηριακό αίμα, ερυθροκυττάρωση και πληκτροδακτυλία.
στην χαμηλή καρδιακή παροχή λόγω των υψηλών πνευμονικών αντιστάσεων και
στην δεξιά καρδιακή επιβάρυνση (χρόνια πνευμονική καρδιά).
Τις περισσότερες φορές, οι ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση παραπονιούνται για λαχάνιασμα (δύσπνοια) και κόπωση (υπερβολική κούραση). Τα συμπτώματα αυτά μπορούν να συμβαίνουν σε συνθήκες ανάπαυσης και συχνότερα κατά τη διάρκεια ήπιας άσκησης ή όταν ο πάσχων περπατάει. Τα συμπτώματα αυτά περιγράφονται ως μη ειδικά. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαν να οφείλονται σε διάφορες παθήσεις και όχι μόνο στην ΠΥ. Κατά συνέπεια είναι πολύ δύσκολο στην αρχή να γίνει διάγνωση της ΠΥ. Συχνά μάλιστα μεσολαβεί μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ της πρώτης επίσκεψης των ασθενών στο γιατρό τους και της έναρξης ειδικής θεραπείας τους σε νοσοκομείο. Η δύσπνοια και η εύκολη κόπωση εμφανίζονται σε σοβαρή πνευμονική υπέρταση ενώ μπορεί να απουσιάζουν σε μικρή και μέτρια πνευμονική υπέρταση.
Τα συγκοπτικά επεισόδια οφείλονται σε μείωση της εγκεφαλικής αιμάτωσης. Εμφανίζονται συχνότερα σε προσπάθεια και όρθια θέση λόγω αδυναμίας διατήρησης της καρδιακής παροχής.
Το στηθαγχοειδές άλγος πιθανότατα οφείλεται σε ισχαιμία του μυοκαρδίου της δεξιάς κοιλίας.
Εργαστηριακές εξετάσεις
Για ασθενείς για τους οποίους υπάρχουν υπόνοιες ΠΥ, κατά κανόνα γίνονται κάποια πρώτα βήματα για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Κατ’ αρχή συζητείται μεταξύ του ασθενούς και του ιατρού το ιστορικό των παρόντων νοσημάτων του, το πρότερο ιατρικό ιστορικό του, το οικογενειακό του ιστορικό και οποιαδήποτε φάρμακα έπαιρνε ή παίρνει ο ασθενής. Γίνεται επίσης πλήρης φυσική εξέταση. Άλλες εξετάσεις που χρησιμοποιούνται κατά την εκτίμηση ενός ασθενούς για τον οποίο υπάρχουν υπόνοιες ΠΥ, μπορεί να είναι όλες ή μερικές από τις ακόλουθες:
Σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, τα τεστ αυτά θα μπορούσαν να αποκαλύψουν ορισμένες ανωμαλίες που είναι δυνατό να υποδεικνύουν κάποια διάγνωση άλλη πλην της ΠΥ. Ανάλογα με τα αποτελέσματα των τεστ, η ομάδα φροντίδας θεραπείας μπορεί να ακολουθήσει διαφορετική προσέγγιση για τις μελλοντικές διερευνητικές εξετάσεις.
Ακτινογραφία θώρακα
Στην ακτινογραφία θώρακα είναι διευρυσμένες οι κεντρικές αρτηρίες με απότομη διακοπή του, σαν κλαδεμένο δέντρο.
Σε πολύ μεγάλη πνευμονική πίεση μπορεί να είναι ψηλαφητοί οι παλμοί της πνευμονικής αρτηρίας και να εμφανίζεται ανεπάρκεια της βαλβίδας προκαλώντας πρώιμο διαστολικό φύσημα ανεπάρκειας της πνευμονικής βαλβίδας.
Ηλεκτροκαρδιογράφημα
Το ηλεκτροκαρδιογράφημα μπορεί να δείξει σημεία «υπερτροφίας της δεξιάς κοιλίας» (πάχυνσης) ή «καταπόνηση της δεξιάς κοιλίας» (που σημαίνει ότι η δεξιά πλευρά της καρδιάς εργάζεται σκληρότερα από το φυσιολογικό), ευρήματα συνηθισμένα στην ΠΥ.
Ποικίλες δομικές ανωμαλίες (για παράδειγμα, οι καρδιακές βαλβίδες, για να διαπιστωθεί αν υπάρχει διαρροή από τις βαλβίδες όταν κλείνουν και αν ρέει ομαλά μέσα από αυτές το αίμα)
Ορισμένες συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες, όπως «τρύπα στην καρδιά»
Ο όγκος του αίματος που διοχετεύεται από την καρδιά με κάθε κτύπο της
Είναι δυνατό να εκτιμηθεί η πίεση του αίματος μέσα στα αιμοφόρα αγγεία. Η εξέταση αυτή είναι πολύ χρήσιμη στην ΠΥ. Το ηχοκαρδιογράφημα δίνει εικόνες τόσο κινούμενες όσο και ακίνητες, από τις οποίες μπορούν να μετρηθούν το μέγεθος της καρδιάς και το πάχος του καρδιακού μυός.
Έλεγχος πνευμονικής λειτουργίας
Το τεστ πνευμονικής λειτουργίας περιλαμβάνει μια σειρά εξετάσεων που παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα του αέρα που χωρούν οι πνεύμονες ενός ατόμου και το πόσο αποτελεσματικά λειτουργούν. Οι ασθενείς με ΠΥ συχνά έχουν φυσιολογικές αεροφόρους οδούς (αεραγωγούς) και συνήθως εμφανίζουν μόνο ήπιο ή καθόλου περιορισμό ή απόφραξη στην κίνηση του αέρα στους πνεύμονες. Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα των ασθενών με τα αποτελέσματα υγιών ατόμων της ίδιας ηλικίας και του ίδιου ύψους, ο γιατρός μπορεί να συμπεράνει αν οι αεραγωγοί του ασθενούς είναι στενότεροι ή λιγότερο αποδοτικοί από το φυσιολογικό.
Τεστ κοπώσεως
Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι τεστ κοπώσεως που μπορεί να ζητήσει ο γιατρός από τον ασθενή. Τα τεστ αυτά μπορούν να βοηθήσουν να διαπιστωθεί αν υπάρχει μειωμένη αντοχή στην άσκηση (κόπωση) και μερικές φορές παρέχουν στοιχεία σχετικά με την αιτία των συμπτωμάτων του ασθενούς. Στην ΠΥ, το τεστ κοπώσεως συχνά χρησιμοποιείται ως μέσο μέτρησης της «ικανότητας άσκησης» ενός ατόμου. Από μερικούς ασθενείς οι γιατροί ζητούν να περπατήσουν σε ένα διάδρομο άσκησης φορώντας μια μάσκα επάνω από το στόμα και τη μύτη τους. Έτσι οι γιατροί έχουν τη δυνατότητα να υπολογίσουν πόσο αποδοτικά χρησιμοποιεί οξυγόνο ο ασθενής και πόσο σκληρά επιτρέπουν στον ασθενή να δουλέψει η καρδιά και οι πνεύμονές του. Το τεστ κοπώσεως μπορεί να βοηθήσει επίσης στην ανίχνευση της παρουσίας και της βαρύτητας της στεφανιαίας νόσου και άλλων διαταραχών της καρδιάς.
Το 6λεπτο περπάτημα ή το τεστ επιταχυνόμενης βάδισης επάνω-κάτω δεν είναι πραγματικά ειδικό διαγνωστικό τεστ. Ωστόσο, σε συνδυασμό με ένα πλήρες ιστορικό και τη φυσική εξέταση, μπορεί να βοηθήσει να ταυτοποιηθεί η ικανότητα άσκησης (κόπωσης) και να διαπιστωθεί η λειτουργική κατάσταση του ατόμου.
Στα τεστ κοπώσεως όπως τα «6λεπτα τεστ βάδισης» ο ασθενής πρέπει απλώς να καλύψει όσο το δυνατό μεγαλύτερη απόσταση περπατώντας επάνω-κάτω σε ένα διάδρομο μέσα σε 6 λεπτά. Το «τεστ επιταχυνόμενης βάδισης επάνω-κάτω» είναι παρόμοιο αλλά απαιτεί από τον ασθενή να περπατά επάνω-κάτω σε μια πορεία 10 μέτρων με ολοένα μεγαλύτερη ταχύτητα μέχρις ότου λαχανιάσει τόσο πολύ που να μην μπορεί να συνεχίσει άλλο.
Κατά τη διάρκεια αυτών των τεστ, συχνά απαιτείται να φορούν οι ασθενείς μια συσκευή παρακολούθησης (μόνιτορ) στο δάκτυλο ή στο λοβό του αυτιού για να μετριέται η ποσότητα οξυγόνου στο αίμα τους. Στους ασθενείς που πάσχουν από ΠΥ, τα επίπεδα του οξυγόνου μπορεί να πέσουν κάτω από το φυσιολογικό χωρίς να λαχανιάσει πολύ ο ασθενής.
Τα τεστ αυτά δίνουν στους γιατρούς μια εικόνα για τη βαρύτητα της νόσου. Μπορούν να αποτελέσουν επίσης ένα καλό τρόπο να μετρηθεί πόσο αποτελεσματικές είναι οι φαρμακοθεραπείες.
Σπινθηρογράφημα αερισμού-αιμάτωσης
Το σπινθηρογράφημα αερισμού-αιμάτωσης χρησιμοποιείται τις περισσότερες φορές για να ανιχνεύσει την παρουσία θρόμβων αίματος στον πνεύμονα (τους οποίους, μερικές φορές, τα μέλη της ομάδας φροντίδας υγείας αναφέρουν ως πνευμονικά έμβολα). Οι χρόνιοι θρόμβοι αίματος στους πνεύμονες είναι δυνατό να αποτελέσουν αιτία της ΠΥ. Παρότι η παρουσία θρόμβων αίματος δεν καθιστά βέβαιη τη διάγνωση της ΠΥ, μπορεί να παίξει μεγάλο ρόλο στη λήψη αποφάσεων για τις μελλοντικές εξετάσεις και τη θεραπεία της ΠΥ. Γενικά, τα αποτελέσματα ερμηνεύονται ως χαμηλή (μικρή), μεσαία ή υψηλή πιθανότητα πνευμονικών εμβόλων (πηγμάτων στον πνεύμονα). Ένας από τους συνηθέστερους τύπους ΠΥ συμβαίνει σε ανθρώπους που έχουν αναπτύξει επανεμφανιζόμενους θρόμβους αίματος στους πνεύμονές τους κατά τη διάρκεια μεγάλου χρονικού διαστήματος.
Αξονική τομογραφία υψηλής ευκρίνειας
Ο ακτινολόγος αναζητά τυχόν ανωμαλίες στον πνευμονικό ιστό. Αν χρησιμοποιηθεί σκιαγραφικό, εξετάζει επίσης τυχόν μη φυσιολογική πλήρωση των πνευμονικών αγγείων, η οποία μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία θρόμβων αίματος μέσα στους πνεύμονες.
Μαγνητική τομογραφία
Στη διερεύνηση της ΠΥ, η μαγνητική τομογραφία έχει τη δυνατότητα να απεικονίζει τόσο την καρδιά όσο και τα μεγάλα αιμοφόρα αγγεία στον περιβάλλοντα ιστό. Έτσι, είναι δυνατή η ανίχνευση καρδιακών ανωμαλιών που υπήρχαν εκ γενετής (όπως οι τρύπες στην καρδιά). Με τη μαγνητική τομογραφία είναι δυνατή η λήψη εικόνων από περισσότερες γωνίες και με περισσότερες λεπτομέρειες από ό,τι με την αξονική τομογραφία. Επίσης, η διαφορά μεταξύ του φυσιολογικού και του μη φυσιολογικού ιστού είναι συχνά πιο ευκρινής στη μαγνητική από ό,τι στην αξονική τομογραφία.
Πνευμονική αγγειογραφία
Πολλοί ασθενείς δεν υποβάλλονται σε πνευμονική αγγειογραφία, αλλά η εξέταση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ενήλικες όταν τα αποτελέσματα του σπινθηρογραφήματος αερισμού-αιμάτωσης δεν οδηγούν σε οριστικά συμπεράσματα. Είναι η καλύτερη εξέταση για τη διάγνωση πιθανών θρόμβων αίματος, συνεπώς χρησιμοποιείται για να επιβεβαιωθεί ή να αποκλειστεί η παρουσία θρόμβων αίματος στους πνεύμονες.
Ο ασθενής συνδέεται με έναν ηλεκτροκαρδιογράφο και ξαπλώνει σε ένα τραπέζι όπως για ακτινογραφία, ενώ ένας μακρύς, στενός, εύκαμπτος σωλήνας (καθετήρας) εισάγεται στο σώμα του μέσω μιας βελόνας που τοποθετείται στη βουβωνική χώρα. Ενώ ο χειριστής παρακολουθεί από μια τηλεοπτική συσκευή μόνιτορ, ο καθετήρας προωθείται μέσω των κοιλοτήτων της καρδιάς και εισέρχεται στην πνευμονική αρτηρία. Ενίεται κατόπιν χρωστική (σκιαγραφικό) στις αρτηρίες του πνεύμονα μέσω του καθετήρα και λαμβάνεται μια σειρά φιλμ ακτίνων Χ. Η χρωστική αυτή επιτρέπει στις αρτηρίες να είναι καλύτερα ορατές. Με τη βοήθεια της χρωστικής, η πνευμονική αγγειογραφία δίνει μια σειρά εξαιρετικά λεπτομερών ακτινογραφικών εικόνων (που είναι γνωστές ως «αγγειογραφήματα») της πνευμονικής αρτηρίας και των μικρότερων κλάδων της. Ο ακτινολόγος κατόπιν εξετάζει τα αγγειογραφήματα για να δει αν υπάρχουν προβλήματα, όπως για παράδειγμα αν υπάρχουν θρόμβοι αίματος ή ενδείξεις άλλων πνευμονικών προβλημάτων.
Μια μικρή μειοψηφία ασθενών που υποβάλλονται στην εξέταση της πνευμονικής αγγειογραφίας είναι αλλεργικοί στην υγρή χρωστική λόγω του ιωδίου που περιέχει. Όποιος είχε κατά το παρελθόν τέτοιες αλλεργικές αντιδράσεις πρέπει να το αναφέρει στο γιατρό. Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να ζητούν πληροφορίες σχετικά με το αν η εξέταση με τις ακτίνες Χ συνεπάγεται κινδύνους βλάβης για το μωρό τους. Ο κίνδυνος βλάβης ενός ασθενούς από τις ακτίνες Χ είναι πολύ μικρός και τα σύγχρονα ακτινογραφικά μηχανήματα είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να λαμβάνουν εικόνες υψηλής ποιότητας χρησιμοποιώντας ελάχιστη δόση ακτινοβολίας.
Καρδιακός καθετηριασμός
Η μελέτη του καρδιακού καθετηριασμού επικεντρώνεται στη δεξιά καρδιά. Παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τις πιέσεις στις διάφορες κοιλότητες της καρδιάς και τη ροή του αίματος δια μέσου της καρδιάς και της πνευμονικής αρτηρίας. Για να γίνει η εξέταση αυτή ίσως χρειαστεί να εισαχθεί στο νοσοκομείο ο ασθενής για μερικές ημέρες.
Παρέχει τη δυνατότητα να εξασφαλιστεί μια ακριβή μέτρηση της αρτηριακής πίεσης στην καρδιά και στην πνευμονική αρτηρία. Περιστασιακά, απαιτείται και καθετηριασμός της αριστερής καρδίας επιπρόσθετα στον καθετηριασμό της δεξιάς καρδίας.
Μόλις διαγνωστεί η ΠΥ, είναι ανάγκη να ταξινομηθεί η νόσος με βάση το «σύστημα λειτουργικής ταξινόμησης» που αναπτύχθηκε από τη New York Heart Association (Καρδιολογική Εταιρία Νέας Υόρκης). Το σύστημα αυτό βασίζεται σε αναφορές των ασθενών για το πόση φυσική (σωματική) δραστηριότητα μπορούν να αναλάβουν άνετα πριν αρχίσουν να γίνονται αισθητά τα συμπτώματα.
Η Κατηγορία 1 περιλαμβάνει τους ασθενείς που δεν έχουν κανενός είδους συμπτώματα και στους οποίους η συνηθισμένη φυσική δραστηριότητα δεν προκαλεί κόπωση, αίσθημα παλμών, λαχάνιασμα ή πόνο στο θώρακα.
Η Κατηγορία 2 περιλαμβάνει τους ασθενείς που αισθάνονται άνετα σε συνθήκες ανάπαυσης, αλλά έχουν συμπτώματα όταν επιδίδονται σε συνηθισμένη φυσική δραστηριότητα.
Η Κατηγορία 3 περιλαμβάνει τους ασθενείς που αισθάνονται άνετα σε συνθήκες ανάπαυσης, αλλά έχουν συμπτώματα όταν καταβάλλουν προσπάθεια μικρότερη από τη συνηθισμένη.
Η Κατηγορία 4 περιλαμβάνει τους ασθενείς που έχουν συμπτώματα ακόμα και σε συνθήκες ανάπαυσης.
Θεραπεία Πνευμονικής Υπέρτασης
Η θεραπεία είναι συνήθως συντηρητική ενώ σπανιότερα μπορεί να γίνει μεταμόσχευση πνευμόνων.
Τροποποίηση τρόπου ζωής
Ποδηλασία ή κολύμβηση επιτρέπονται γιατί η αύξηση του έργου είναι προοδευτική και διακόπτονται εύκολα
Ισομετρική άσκηση (άρση βαρών, άνοδος σκάλας) αντενδείκνυνται γιατί μπορεί να προκαλέσουν συγκοπτικό επεισόδιο
Συνιστάται χειρουργική στείρωση στους ασθενείς αναπαραγωγικής ηλικίας
Δακτυλίτιδα
Αυξάνει κατά 10% την καρδιακή παροχή ηρεμίας
Μειώνει την κυκλοφορούσα νοραδρεναλίνη, είναι ασφαλής και χρήσιμη
Διουρητικά
Βοηθούν ιδιαίτερα επί δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας.
Οξυγόνο
Όσοι έχουν δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια και υποξαιμία ηρεμίας, χρειάζονται συνεχή οξυγονοθεραπεία
Αντιπηκτικά
Βελτιώνει την επιβίωση γιατί η πρωτοπαθής πνευμονική υπέρταση συχνά επιπλέκεται από τοπικές θρομβώσεις
Ανταγωνιστές ασβεστίου
Βάσει της απάντησης της πίεσης της πνευμονικής αρτηρίας στα φάρμακα, οι ασθενείς διακρίνονται σε:
Μη απαντώντες (Πτώση πνευμονικής πίεσης λιγότερο από <20%): 2ετής επιβίωση 38%
Οι ανταγωνιστές ασβεστίου προορίζονται για τους ασθενείς που σχεδόν ομαλοποιούν την πνευμονική πίεση κατά την δοκιμασία.
Ανταγωνιστές υποδοχέων ενδοθηλίνης
Δρουν μέσω των υποδοχέων Α και Β της ενδοθηλίνης. Το Bosentan δρα και στους δύο υποδοχείς. Η δόση είναι 62,5mg×2 για ένα μήνα και 125 mg×2 μετά. Αύξηση των τρανσαμινασών μπορεί να παρατηρηθεί, που υποχωρεί με την μείωση ή την διακοπή. Η επιβίωση στα 1,2,3 χρόνια είναι 96%, 89% και 86% ενώ η αναμενόμενη είναι 69%, 57% και 48% αντίστοιχα. Η δράση είναι εμφανής 2-3 μήνες μετά την έναρξη, γιαυτό σε ασθενείς class IV δεν πρέπει να χορηγείται σαν μονοθεραπεία αυτό το χρονικό διάστημα.
Προστακυκλίνες
Παράγονται από το ενδοθήλιο. Έχουν δράση αγγειοδιασταλτική, μειώνει τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων και την υπερτροφία του αγγειακού τοιχώματος. Για τη σύνθεσή της, απαιτείται το ένζυμο συνθετάση της προστακυκλίνης, η παραγωγή του οποίου μειώνεται επί πνευμονικής υπέρτασης. Υπάρχουν διάφορα συστήματα που αποκαθιστούν την έλλειψη προστακυκλίνης, όπως είναι η ενδοφλέβια epoprostenol που έχει βραχύ χρόνο ζωής και απαιτεί συνεχή έγχυση ενώ είναι εξαιρετικά δραστική. Υπάρχει η treprostinil που χορηγείται υποδόρια (μεγαλύτερος χρόνος ημίσειας ζωής), η iloprost που είναι εισπνεόμενη.
Aναστολείς φωσφοδιεστεράσης
Είναι ισχυρό αγγειοδιασταλτικό και έχει δοκιμασθεί με θετικά αποτελέσματα από μόνη της είτε σε συνδυασμό με προστακυκλίνη.
Χειρουργική Θεραπεία
Ρήξη του μεσοκολπικού διαφράγματος
Βελτιώνει την καρδιακή παροχή και προορίζεται για τους ασθενείς που είναι ανθεκτικοί στην μέγιστη φαρμακευτική αγωγή, σαν γέφυρα για μεταμόσχευση ή παρηγορητικά.
Μεταμόσχευση καρδιάς-πνευμόνων
Συνιστάται σε ασθενής που παρά τη μέγιστη φαρμακευτική ή και χειρουργική αγωγή δεν βελτιώνονται.
Μια διευρυμένη καρδιά (καρδιομεγαλία) σημαίνει ότι η καρδιά σας είναι μεγαλύτερη από το κανονικό. Η καρδιά σας μπορεί να διευρυνθεί εάν ο μυς δουλεύει τόσο σκληρά που πυκνώνει ή εάν οι κοιλότητες διαστέλλονται.
H καρδιομεγαλία δεν είναι ασθένεια. Είναι σύμπτωμα καρδιακού ελαττώματος ή πάθησης που κάνει την καρδιά να δουλεύει πιο σκληρά, όπως:
Μια μεγάλη καρδιά δεν μπορεί να αντλήσει αίμα τόσο αποτελεσματικά όσο μια φυσιολογική καρδιά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακή ανεπάρκεια.
Η έρευνα μας λέει ότι το να έχεις μεγάλη καρδιά είναι συχνά σημάδι ότι έχετε μια σοβαρή καρδιακή πάθηση που χρειάζεται θεραπεία. Χωρίς θεραπεία για την υποκείμενη αιτία, η υγεία σας, ακόμη και η ζωή σας μπορεί να τεθούν σε κίνδυνο.
Η καρδιομεγαλία – Επιπτώσεις
Δεδομένου ότι πολλοί άνθρωποι με διευρυσμένη καρδιά δεν έχουν συμπτώματα, είναι πιθανό να μην ξέρουν ότι κάτι δεν πάει καλά. Στην πραγματικότητα, μερικοί άνθρωποι δεν μαθαίνουν ότι έχουν διευρυμένη καρδιά έως ότου ένας γιατρός κάνει απεικονιστικές εξετάσεις για να εξετάσει καλύτερα την καρδιά τους.
Όταν έχετε καρδιομεγαλία, σημαίνει ότι η καρδιά σας —ή μέρος της καρδιάς σας— έχει γίνει πιο χοντρή ή τεντωμένη. Αυτό καθιστά πιο δύσκολο για την καρδιά σας να αντλεί αίμα αποτελεσματικά σε όλο το σώμα σας.
Ως αποτέλεσμα, μπορεί τελικά να δυσκολευτείτε να λειτουργήσετε κανονικά. Μπορεί να εμφανίσετε κόπωση και δύσπνοια ή άλλα συμπτώματα.
Μπορεί επίσης να εμφανίσετε οίδημα (πρήξιμο) επειδή η ανεπαρκής άντληση της καρδιάς σας επιτρέπει στο αίμα να ρέει προς τα πίσω και να συγκεντρώνεται στα χέρια ή τα πόδια ή ακόμα και στην κοιλιά ή το πρόσωπο.
Μπορεί να υπάρχουν και άλλες επιπτώσεις στο σώμα σας. Όταν έχετε καρδιομεγαλία, είστε πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη θρόμβων αίματος .
Εάν ένας θρόμβος αποκολληθεί και φτάσει στην κυκλοφορία του αίματός σας, θα μπορούσε να σας προκαλέσει εγκεφαλικό. Μπορεί επίσης να αναπτύξετε ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό.
Η καρδιομεγαλία – Τα συμπτώματα
Μερικές φορές η καρδιομεγαλία δεν προκαλεί συμπτώματα. Όταν εμφανιστούν συμπτώματα, μπορεί να περιλαμβάνουν:
Δύσπνοια
Ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό (αρρυθμία).
Πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους που προκαλείται από συσσώρευση υγρών (οίδημα) κόπωση
Ζάλη
Τα συμπτώματα που υποδεικνύουν επείγουσα ιατρική κατάσταση περιλαμβάνουν:
Πόνο στο στήθος
Δύσπνοια
Λιποθυμία
Η καρδιομεγαλία – Ποιές είναι οι αιτίες;
Η καρδιά σας μπορεί να διευρυνθεί λόγω μιας πάθησης με την οποία γεννηθήκατε—που ονομάζεται συγγενής πάθηση— ή ενός καρδιακού προβλήματος που αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου.
Οποιαδήποτε ασθένεια που κάνει την καρδιά σας να δουλεύει πιο σκληρά για να αντλεί αίμα μέσω του σώματός σας μπορεί να προκαλέσει την καρδιομεγαλία. Ακριβώς όπως οι μύες των χεριών και των ποδιών σας μεγαλώνουν όταν τους δουλεύετε, η καρδιά σας μεγαλώνει όταν δουλεύει σκληρότερα. Οι αυξημένες πιέσεις στην καρδιά μπορούν επίσης να προκαλέσουν την καρδιομεγαλία.
Οι πιο κοινές αιτίες της καρδιομεγαλίας είναι η ισχαιμική καρδιακή νόσος και η υψηλή αρτηριακή πίεση.
Η ισχαιμική καρδιομυοπάθεια εμφανίζεται όταν οι στένωση των στεφανιαίων αρτηριών, που προκαλούνται από εναποθέσεις λίπους που συσσωρεύονται στις αρτηρίες σας, εμποδίζουν το αίμα να φτάσει στην καρδιά σας.
Άλλες καταστάσεις που μπορούν να κάνουν την καρδιά σας να μεγαλώσει περιλαμβάνουν:
Η Καρδιομυοπάθεια
Η μυοκαρδιοπάθεια είναι μια προοδευτική καρδιοπάθεια με διάφορους τύπους. Όσο περισσότερη ζημιά συμβαίνει, τόσο πιο αδύναμη και λιγότερο ικανή να αντλεί η καρδιά γίνεται.
Οι λοιμώξεις, ασθένειες του συνδετικού ιστού και ορισμένα φάρμακα μπορεί να βλάψουν τις βαλβίδες που διατηρούν το αίμα στη σωστή κατεύθυνση μέσω της καρδιάς σας. Όταν το αίμα ρέει προς τα πίσω, η καρδιά πρέπει να εργαστεί σκληρότερα για να το σπρώξει προς τα έξω.
Καρδιακή προσβολή – Κατά τη διάρκεια μιας καρδιακής προσβολής, η ροή του αίματος σε μέρος της καρδιάς εμποδίζεται εντελώς. Η έλλειψη αίματος πλούσιου σε οξυγόνο βλάπτει τον καρδιακό μυ.
Νόσος του θυρεοειδούς – Ο θυρεοειδής αδένας παράγει ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό του σώματος. Τόσο η υπερπαραγωγή (υπερθυρεοειδισμός) όσο και η υποπαραγωγή (υποθυρεοειδισμός) αυτών των ορμονών μπορεί να επηρεάσουν τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και το μέγεθος της καρδιάς.
Ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός (αρρυθμία) – Αν έχετε ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό, η καρδιά φτερουγίζει ή χτυπάει αργά ή πολύ γρήγορα. Ένας ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός μπορεί να προκαλέσει την επαναφορά του αίματος στην καρδιά και τελικά να βλάψει τον μυ.
Συγγενείς παθήσεις – Η συγγενής καρδιομεγαλία είναι μια καρδιακή διαταραχή με την οποία γεννιέσαι. Οι συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες που προκαλούν αυτό το σύμπτωμα περιλαμβάνουν:
Κολπικό διαφραγματικό ελάττωμα: μια τρύπα στο τοίχωμα που χωρίζει τους δύο άνω θαλάμους της καρδιάς
Κοιλιακό διαφραγματικό ελάττωμα: μια τρύπα στο τοίχωμα που χωρίζει τους δύο κατώτερους θαλάμους της καρδιάς
Στένωση της αορτής: στένωση της αορτής, της κύριας αρτηρίας που μεταφέρει αίμα από την καρδιά στο υπόλοιπο σώμα
Ανωμαλία του Ebstein: πρόβλημα με τη βαλβίδα που χωρίζει τους δύο δεξιούς θαλάμους της καρδιάς (κόλπος και κοιλία)
Τετραλογία του Fallot: ένας συνδυασμός γενετικών ανωμαλιών που διαταράσσουν την κανονική ροή του αίματος μέσω της καρδιάς
Άλλες αιτίες
Πνευμονική νόσο, συμπεριλαμβανομένης της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ)
Μυοκαρδίτιδα
Πνευμονική υπέρταση
Αναιμία
Ασθένειες του συνδετικού ιστού, όπως το σκληρόδερμα
Κατανάλωση ναρκωτικών και αλκοόλ
Παράγοντα Κυνδύνου για Εμφάνιση Καρδιακής Νόσου
Είναι πιο πιθανό να πάθετε καρδιομεγαλία εάν διατρέχετε κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Οι ακόλουθες καταστάσεις μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο:
Η υψηλή αρτηριακή πίεση
Η Παχυσαρκία
Η καθιστική ζωή
Παρουσία οικογενειακού ιστορικού
Ιστορικό ισχαιμίας και έμφραγμα
Μεταβολικές διαταραχές, όπως η νόσος του θυρεοειδούς
Ένας αριθμός διαφορετικών εξετάσεων μπορεί να ελέγξει τη δομή και τη λειτουργία της καρδιάς σας. Μια ακτινογραφία θώρακος μπορεί να είναι η πρώτη εξέταση που θα διατάξει ο γιατρός σας, επειδή μπορεί να δείξει εάν η καρδιά σας είναι μεγεθυμένη. :
Ηχοκαρδιογράφημα (τριπλεξ καρδιας) χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να αναζητήσει προβλήματα με τους θαλάμους της καρδιάς σας.
Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ ή ΗΚΓ) παρακολουθεί την ηλεκτρική δραστηριότητα στην καρδιά σας. Μπορεί να διαγνώσει ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό και ισχαιμία.
Οι εξετάσεις αίματος ελέγχουν για ουσίες στο αίμα σας που παράγονται από καταστάσεις που προκαλούν μεγέθυνση της καρδιάς, όπως η νόσος του θυρεοειδούς.
Τεστ κόπωσης περιλαμβάνει το περπάτημα σε διάδρομο ή το πετάλι ενός στατικού ποδηλάτου ενώ παρακολουθείται ο καρδιακός σας ρυθμός και η αναπνοή. Μπορεί να δείξει πόσο σκληρά δουλεύει η καρδιά σας κατά τη διάρκεια της άσκησης.
Οι αξονικές τομογραφίες χρησιμοποιούν ακτίνες Χ για να παράγουν λεπτομερείς εικόνες της καρδιάς σας και άλλων δομών στο στήθος σας . Μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της νόσου ή της φλεγμονής της βαλβίδας.
MRI καρδιάς χρησιμοποιούν ισχυρούς μαγνήτες και ραδιοκύματα για την παραγωγή εικόνων της καρδιάς σας.
Η Καρδιομεγαλία – Πως θεραπεύεται;
Ο καρδιολόγος σας μετά θα συνταγογραφήσει ένα σχέδιο θεραπείας για την πάθηση που προκαλεί τη μεγέθυνση της καρδιάς σας.
Καρδιακή ανεπάρκεια: διουρητικά, β- αναστολείς, ινότροπα, αναστολείς νεπριλυσίνης του υποδοχέα της αγγειοτενσίνης (ARNIs) και σε μια μικρή μειοψηφία ατόμων, συσκευή υποβοήθησης αριστερής κοιλίας (LVAD)
Χειρουργικές διαδικασίες που μπορούν να διορθώσουν συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστείτε μεταμόσχευση καρδιάς.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής
Μπορείτε να διαχειριστείτε μια διευρυμένη καρδιά με αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως οι εξής:
Η άσκηση. Άσκηση τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Ρωτήστε το γιατρό σας ποιοι τύποι ασκήσεων είναι ασφαλέστεροι για εσάς.
Εάν καπνίζετε, κόψτε το. Μέθοδοι όπως προϊόντα υποκατάστασης νικοτίνης και θεραπεία μπορούν να σας βοηθήσουν να σταματήσετε. Η διακοπή του καπνίσματος είναι συχνά δύσκολη, αλλά ένας γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει να φτιάξετε ένα σχέδιο που λειτουργεί για εσάς.
Διαχειριστείτε το βάρος σας. Συνεργαστείτε με το γιατρό σας για να δημιουργήσετε ένα βιώσιμο σχέδιο απώλειας βάρους.
Περιορίστε ορισμένα τρόφιμα. Περιορίστε το αλάτι, τη χοληστερόλη και τα κορεσμένα και τρανς λιπαρά στη διατροφή σας. Διαβάστε περισσότερα για την καλύτερη δίαιτα για την υγεία της καρδιάς.
Αποφύγετε ορισμένες ουσίες. Περιορίστε την πρόσληψη αλκοόλ και καφεΐνης. Αποφύγετε εντελώς τα παράνομα ναρκωτικά.
Χαλαρώστε. Ασκήστε τεχνικές χαλάρωσης όπως ο διαλογισμός ή η γιόγκα για να μειώσετε το άγχος.
Επισκεφτείτε επίσης τον καρδιολογο σας για τακτικές εξετάσεις. Η προοπτική της νόσου εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία και τον βαθμό καρδιομεγαλίας. Ακολουθώντας το σχέδιο θεραπείας που συνιστά ο καρδιολόγος σας μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε την καρδιά σας υγιή και να αποτρέψετε τυχόν επιπλοκές.
Είναι ένας απειροελάχιστος κόκκος ημιζώντανης ύλης, ωστόσο έχει κατορθώσει να εισβάλει στην καθημερινότητά μας και να την τροποποιήσει όπως κανείς. Ακόμα και τα μικρά παιδιά είναι οικεία με το σφαιρικό του σχήμα, και οι τηλεοπτικοί δέκτες φιλοξενούν ασταμάτητα εικόνες και ειδήσεις με τα…κατορθώματά του, τα οποία εστιάζονται κυρίως στο αναπνευστικό μας σύστημα.
Υπάρχει όμως κάποια συσχέτιση του κορωνοϊού με την Καρδιολογία, και ποια;
Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και οι Καρδιοπάθειες
ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ
Έχει καταδειχθεί ότι ο κορωνοϊός χρησιμοποιεί ως πύλη εισόδου στο αναπνευστικό μας σύστημα μια ομάδα υποδοχέων του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE2), η οποία βρίσκεται επίσης και στα μυοκαρδιακά μας κύτταρα, και πιθανόν να συσχετίζεται με περιπτώσεις σοβαρής μυοκαρδίτιδας και καρδιαγγειακής κατάρριψης, η οποία έχει παρατηρηθεί και καταγραφεί σε διασωληνωμένους ασθενείς με λοίμωξη τελικού σταδίου.
Εδώ δεν θα μπούμε σε πολύ βαθιά νερά Μοριακής Βιολογίας και Φαρμακολογίας. Θα αναφέρουμε απλά ότι υπάρχουν δυο πολύ διαδεδομένες ομάδες αντιϋπερτασικών φαρμάκων οι οποίες συνδέονται ανταγωνιστικά με τους εν λόγω υποδοχείς (οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης και οι αναστολείς υποδοχέων αγγειοτενσίνης ΙΙ), και θα τονίσουμε ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν τέτοιου είδους αντιϋπερτασικά φάρμακα δεν θα πρέπει να τροποποιούν την αγωγή τους χωρίς τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού.
Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ – Οι Ευπαθείς Ομάδες
Στο πλαίσιο επίσης της πρόληψης η Ελληνική Εταιρεία Καρδιολογίας (ΕΚΕ) όρισε ως πιθανές ευπαθείς ομάδες τους ασθενείς που πάσχουν από τα κάτωθι:
2. Στεφανιαία Νόσος (Πρόσφατο Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο ή επέμβαση επαναγγείωσης [αγγειοπλαστική-stent ή αορτοστεφανιαία παράκαμψη-bypass] τους τελευταίους 12 μήνες )
3. Πνευμονική Υπέρταση
4. Συγγενείς καρδιοπάθειες μετά χειρουργική διόρθωση με σημαντική υπολειπόμενη βλάβη ή μη διορθωμένες συγγενείς καρδιοπάθειες.
5. Προσθετικές καρδιακές βαλβίδες
6. Μυοκαρδιοπάθειες
7. Ιστορικό τεκμηριωμένης μυοκαρδίτιδας
8. Καναλοπάθειες
Να σημειωθεί επιπλέον ότι οι ασθενείς με συννοσηρότητες σχετιζόμενες με τις καρδιαγγειακές παθήσεις (χρόνια αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση, χρόνιος αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης, χρόνια αποφρακτική αναπνευστική πνευμονοπάθεια, χρόνια νεφρική νόσος, νεοπλασία ή υπό ανοσοκατασταλτική αγωγή) θεωρούνται επίσης ευπαθείς ομάδες.
Προσπερνώντας κάποιες εύλογες ενστάσεις συναδέλφων σχετικές με τη μεγάλη ευρύτητα ορισμού των ευπαθών ομάδων, θα τονίσουμε ότι όσοι ασθενείς ανήκουν στις ανωτέρω ομάδες οφείλουν να είναι διπλά προσεκτικοί στην υιοθέτηση μέτρων ατομικής προστασίας, διότι, σε περίπτωση νόσου από τον κορωνοϊό, η κλινική τους εικόνα ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Την ίδια μέριμνα και σπουδή οφείλουν να δείξουν όσοι από εμάς έχουν στο οικείο τους περιβάλλον άτομο που ανήκει στις προαναφερθείσες ευπαθείς ομάδες.
Τέλος, αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι οι Καρδιολόγοι δεν είμαστε καθ’ ύλην αρμόδιοι για θέματα λοιμώξεων και ιώσεων και δη του αναπνευστικού. Γνώμη και άποψη έχουμε όλοι. Οφείλουμε εμείς οι Καρδιολόγοι να παραχωρήσουμε το προσκήνιο στους ειδικότερους από εμάς Παθολόγους/Λοιμωξιολόγους/Πνευμονολόγους και να καλλιεργήσουμε μεταξύ μας πνεύμα σωφροσύνης και συνεργασίας, για το καλό των ασθενών μας και για το καλό όλων μας.
Η καρδιοπάθεια περιγράφει μια σειρά από καταστάσεις που επηρεάζουν την καρδιά σας. Οι καρδιακές παθήσεις περιλαμβάνουν:
Παθήσεις των αιμοφόρων αγγείων, όπως η στεφανιαία νόσος.
Προβλήματα καρδιακού ρυθμού (αρρυθμίες)
Καρδιακές ανωμαλίες με τις οποίες γεννιόμαστε (συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες)
Παθήσεις των καρδιακών βαλβίδων
Παθήσεις του καρδιακού μυός
Η φλεγμονή της καρδιάς
Πολλές μορφές καρδιακής νόσου μπορούν να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν με επιλογές υγιεινού τρόπου ζωής.
Τα συμπτώματα της καρδιακής νόσου εξαρτώνται από τον τύπο της καρδιακής νόσου που παρουσιάζετε.
Συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου
Η συσσώρευση λιπαρών πλακών στις αρτηρίες σας ή αθηροσκλήρωση μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία και την καρδιά. Η συσσώρευση πλακών προκαλεί στένωση ή απόφραξη των αιμοφόρων αγγείων που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή, πόνο στο στήθος (στηθάγχη) ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου μπορεί να είναι διαφορετικά για τους άνδρες και τις γυναίκες. Για παράδειγμα, οι άνδρες είναι πιο πιθανό να έχουν πόνο στο στήθος. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν άλλα σημεία και συμπτώματα μαζί με τη δυσφορία στο στήθος, όπως δύσπνοια, ναυτία και υπερβολική κόπωση.
Τα σημεία και τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
Πόνος στο στήθος, σφίξιμο στο στήθος, πίεση στο στήθος και δυσφορία στο στήθος (στηθάγχη)
Δύσπνοια
Πόνος, μουδιάσματα, αδυναμία ή αίσθημα ψύχους στα πόδια ή τα χέρια σας, εάν τα αιμοφόρα αγγεία σε αυτά τα μέρη του σώματός σας είναι στενωμένα
Πόνος στο λαιμό, το σαγόνι, την άνω κοιλιακή χώρα ή την πλάτη
Μπορεί να μην διαγνωστεί η στεφανιαία νόσος μέχρι να πάθετε καρδιακή προσβολή, στηθάγχη, εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή ανεπάρκεια. Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε τα καρδιαγγειακά συμπτώματα και να συζητάτε τις ανησυχίες σας με το καρδιολόγο σας. Η καρδιαγγειακή νόσος μπορεί μερικές φορές να εντοπιστεί νωρίς με τακτικές αξιολογήσεις.
Συμπτώματα καρδιακής νόσου που προκαλούνται από μη φυσιολογικούς καρδιακούς παλμούς (καρδιακές αρρυθμίες)
Η καρδιά σας μπορεί να χτυπάει πολύ γρήγορα, πολύ αργά ή ακανόνιστα. Τα σημάδια και τα συμπτώματα καρδιακής αρρυθμίας μπορεί να περιλαμβάνουν:
Φτερούγισμα στο στήθος σας
Γρήγορος καρδιακός σφυγμός (ταχυκαρδία)
Αργός καρδιακός σφυγμός (βραδυκαρδία)
Πόνος ή δυσφορία στο στήθος
Δύσπνοια
Ζαλάδα
Ζάλη
Λιποθυμία (συγκοπή) ή παρ’ ολίγον λιποθυμία
Συμπτώματα καρδιακής νόσου που προκαλούνται από συγγενείς καρδιακές παθήσεις
Οι σοβαρές καρδιακές βλάβες με τις οποίες γεννιέστε (συγγενείς καρδιακές βλάβες) συνήθως γίνονται αντιληπτές αμέσως μετά τη γέννηση. Τα σημάδια και συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας στα παιδιά μπορεί να περιλαμβάνουν:
Χλωμό γκρι ή μπλε χρώμα δέρματος (κυάνωση)
Πρήξιμο στα πόδια, στην κοιλιά ή στις περιοχές γύρω από τα μάτια
Σε ένα βρέφος, δύσπνοια κατά τη διάρκεια του θηλασμού, που οδηγεί σε κακή αύξηση του σωματικού βάρους
Οι λιγότερο σοβαρές συγγενείς καρδιακές παθήσεις συχνά δεν διαγιγνώσκονται παρά μόνο αργότερα στην παιδική ηλικία ή κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής. Τα σημεία και συμπτώματα των συγγενών καρδιακών ανωμαλιών που συνήθως δεν είναι άμεσα απειλητικά για τη ζωή περιλαμβάνουν
Εύκολη δύσπνοια κατά τη διάρκεια δραστηριότητας
Εύκολη κόπωση
Πρήξιμο στα χέρια, τους αστραγάλους ή τα πόδια
Συμπτώματα καρδιακής νόσου που προκαλούνται από νόσο του καρδιακού μυός (μυοκαρδιοπάθεια)
Στα πρώιμα στάδια της μυοκαρδιοπάθειας, μπορεί να μην έχετε κανένα σύμπτωμα. Καθώς η κατάσταση επιδεινώνεται, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
Δύσπνοια με τη σωματική δραστηριότητα ή σε κατάσταση ηρεμίας
Πρήξιμο των ποδιών, των αστραγάλων και των ποδιών
Κόπωση
Ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς που φαίνονται γρήγοροι ή πτερυγισμοί
Ζάλη, ζάλη και λιποθυμία
Συμπτώματα καρδιακής νόσου που προκαλούνται από καρδιακή λοίμωξη
Η ενδοκαρδίτιδα είναι μια λοίμωξη που προσβάλλει την εσωτερική μεμβράνη των καρδιακών κοιλοτήτων και των καρδιακών βαλβίδων (ενδοκάρδιο). Τα σημάδια και τα συμπτώματα της καρδιακής λοίμωξης μπορεί να περιλαμβάνουν:
Πυρετός
Δύσπνοια
Αδυναμία ή κόπωση
Πρήξιμο στα πόδια ή την κοιλιά σας
Αλλαγές στον καρδιακό σας ρυθμό
Ξηρός ή επίμονος βήχας
Δερματικά εξανθήματα ή ασυνήθιστες κηλίδες
Συμπτώματα καρδιακής νόσου που προκαλούνται από προβλήματα καρδιακής βαλβίδας (βαλβιδοπάθεια)
Η καρδιά έχει τέσσερις βαλβίδες – την αορτική, τη μιτροειδή, την πνευμονική και την τριγλώχινα βαλβίδα – που ανοίγουν και κλείνουν για να κατευθύνουν τη ροή του αίματος μέσα στην καρδιά σας. Πολλά πράγματα μπορούν να βλάψουν τις βαλβίδες της καρδιάς σας, οδηγώντας σε στένωση (στένωση), διαφυγή (παλινδρόμηση ή ανεπάρκεια) ή ακατάλληλο κλείσιμο (πρόπτωση).
Ανάλογα με το ποια βαλβίδα δεν λειτουργεί σωστά, τα σημεία και τα συμπτώματα της βαλβιδοπάθειας της καρδιάς γενικά περιλαμβάνουν
Κόπωση
Δύσπνοια
Ακανόνιστος καρδιακός παλμός
Πρησμένα πόδια ή αστραγάλους
Πόνος στο στήθος
Λιποθυμία (συγκοπή)
Πότε να επισκεφθείτε τον καρδιολόγο σας;
Αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα εάν έχετε αυτά τα σημεία και συμπτώματα καρδιακής νόσου:
Πόνο στο στήθος
Δύσπνοια
Λιποθυμία
Οι καρδιακές παθήσεις αντιμετωπίζονται ευκολότερα όταν ανιχνεύονται έγκαιρα, γι’ αυτό μιλήστε στο καρδιολόγο σας για τις ανησυχίες σας σχετικά με την υγεία της καρδιάς σας. Εάν ανησυχείτε για την εμφάνιση καρδιακής νόσου, μιλήστε με το γιατρό σας για τα μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιακής νόσου. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου.
Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε καρδιακή νόσο, με βάση νέα σημάδια ή συμπτώματα που έχετε, κλείστε ραντεβού για να δείτε τον γιατρό σας.
